Jak rzucić palenie

Mity na temat palenia

1. Palenie jest wyborem.

Zapalenie pierwszego papierosa jest indywidualną decyzją, jednak już po kilku papierosach może się ono stać przymusem. Nikotyna działa na ośrodek nagrody w mózgu poprzez łączenie się z nikotynowymi receptorami acetylocholiny. Jest też substancją o bardzo dużym potencjale uzależniającym. Dodatkowo nikotyna działa na ośrodki związane z procesem uczenia się i pamięci. Dlatego u części osób bardzo szybko postępuje proces uzależnienia. Palenie może jedynie wydawać się wyborem lub nawykiem, natomiast szybko prowadzi do uzależnienia [1].

2. Okazjonalne palenie nie szkodzi.

Wraz z wypaleniem jednego papierosa do organizmy dostarczane jest ok. 7 tysięcy szkodliwych substancji, z czego 70 to substancje rakotwórcze [2]. Palenie tytoniu nie pozostaje obojętne dla większości organów. Powoduje wiele chorób (m.in. choroby układu sercowo-naczyniowego, nowotwory, cukrzyca i in.) i przyczynia się do uzależnienia. Dlatego, palenie jest niebezpieczne nie tylko dla nałogowych i długoletnich palaczy, ale również dla osób narażonych na bierne palenie.

3. Za późno, aby rzucić palenie – szkody się już dokonały.

Palenie tytoniu jest główną przyczyną chorób, którym można zapobiec. Dlatego jego zaprzestanie będzie zawsze wiązało się z korzyściami zdrowotnymi. Co prawda im dłuższy okres palenia, tym większe szkody w organizmie, jednak nigdy nie jest za późno, aby rzucić. Organizm zaczyna regenerować się już 20 minut po zaprzestaniu palenia – puls i cieśnienie krwi zaczynają się stabilizować. Po 8 godzinach wraca do normy stężenie tlenu we krwi, co prowadzi do poprawy krążenia krwi. Następnie polepsza się odczuwanie smaków i zapachów. Zwiększa się wydolność organizmu i poprawia się wygląd skóry. Co najważniejsze z czasem zmniejsza się ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, w tym nowotworów [3].

4. Po rzuceniu palenia przytyję.

Nikotyna stymuluje syntezę prekursorowego polipeptydu, który m.in. wpływa na zmniejszenie apetytu [4]. Abstynencja nikotynowa poprawia więc apetyt. Dodatkowo wpływa na poprawę odczuwania smaków i zapachów, dzięki czemu jedzenie może dostarczyć więcej przyjemności. Pomimo to zaprzestanie palenia nie zawsze wiąże się ze wzrostem masy ciała.  Aby zapobiec przytyciu warto zwiększyć aktywność fizyczną oraz zadbać o prawidłowe odżywianie się.

5. Palenie pomaga złagodzić stres.

Nikotyna jest substancją psychoaktywną, która stymuluje wyrzut do mózgu dopaminy, zwiększa produkcję adrenaliny i podnosi ciśnienie krwi. Dlatego na krótki czas odczuwana jest poprawa samopoczucia i uczucie ulgi.  Po jakimś czasie osoba uzależniona zaczyna odczuwać konsekwencje spadku poziomu dopaminy w mózgu. Pojawia się uczucie napięcia i rozdrażnienia. Żeby poradzić sobie z tym nieprzyjemnym stanem palacz zapala papierosa. W rezultacie utrwala przekonanie, że to papieros pomógł złagodzić stres.

Palenie wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi i społecznymi.

Jeżeli nie palisz, nie zaczynaj. Jeśli palisz, postaraj się rzucić.

Jeśli nie wiesz jak rzucić, zadzwoń do Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym: 801 108 108; 22 211 80 15.

mgr Agata Ciuba

[1] De Biasi M, Dani JA. Reward, addiction, withdrawal to nicotine. Annu Rev Neurosci. 2011;34:105-130. doi:10.1146/annurev-neuro-061010-113734.

[2] Noar SM, Kelley DE, Boynton MH, Morgan JC, Hall MG, Mendel JR, Ribisl KM, Brewer N. Identifying principles for effective messages about chemicals in cigarette smoke. Preventive Medicine 2018. 106: 31-37. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2017.09.005.

[3] Toll BA, Rojewski AM, Duncan LR, et al. „Quitting smoking will benefit your health”: the evolution of clinician messaging to encourage tobacco cessation. Clin Cancer Res. 2014;20(2):301-309. doi:10.1158/1078-0432.CCR-13-2261.

[4] McFadden KL, Cornier MA, Tregellas JR. The role of alpha-7 nicotinic receptors in food intake behaviors. Front Psychol. 2014;5:553. Published 2014 Jun 6. doi:10.3389/fpsyg.2014.00553.