Jak rzucić palenie

Dlaczego ograniczono dostęp do papierosów aromatyzowanych na rynku?

W ostatnich latach w wielu krajach wprowadzono zakaz produkcji i sprzedaży papierosów aromatyzowanych, w tym papierosów mentolowych. W jednych krajach, np. w Kanadzie  lub Brazylii obowiązuje całkowity zakaz dodawania mentolu i innych substancji aromatyzowanych do jakichkolwiek wyrobów tytoniowych, w innych, np. w Unii Europejskiej i Wlk. Brytanii wprowadzono zakaz dodawania tych substancji ponad wykrywalny w badaniach poziom. Czemu zdecydowano się na tak radykalne ograniczenie dostępu do papierosów aromatyzowanych? Poniżej przedstawiamy argumenty zdrowotne przemawiające za tą decyzją. Warto je wziąć pod uwagę także dlatego, że po zapowiedzi wprowadzenia ww. zakazu w Unii Europejskiej ponad 52% palaczy papierosów mentolowych i 11% palaczy innych papierosów aromatyzowanych deklarowała dalsze kontynuowanie ich palenia. Ponadto, mentol i inne substancje  smakowo-zapachowe są ciągle dopuszczalne w płynie stosowanym w e-papierosach i tytoniu podgrzewanym, a przemysł tytoniowy, wykorzystując luki w obowiązujących przepisach, osobno sprzedaje papierosy pozbawione mentolu, a osobno kapsułki go zawierające.

Aromatyzowane e-papierosy

W niektórych krajach i grupach społecznych niemała grupa osób pali papierosy aromatyzowane, w szczególności mentolowe. W ostatnich latach dotyczy to także używania aromatyzowanych e-papierosów. Częstość palenia papierosów mentolowych lub innych papierosów aromatyzowanych znacznie różni się w poszczególnych krajach europejskich, przyjmując w Europie najwyższe wartości w Wlk. Brytanii i Polsce (ok. 15%), a najniższe w Hiszpanii (ok. 6%).

Wyniki licznych badań wskazują, że palenie tych papierosów jest bardziej popularne wśród kobiet i młodych palaczy, którzy dopiero od niedawna palą tytoń regularnie, a czasami nawet eksperymentują z paleniem różnego rodzaju papierosów. W populacji nastolatków i młodych dorosłych papierosy mentolowe są również uważane za produkt inicjujący palenie, także innych, w tym tradycyjnych marek papierosów. W tym kontekście warto podkreślić, że przejście od palenia papierosów mentolowych do niementolowych jest znacznie częstsze niż w odwrotnym kierunku. Ponadto, wyniki większości badań dowodzą, że wskaźniki uzależnienia od tytoniu są na istotnie wyższym poziomie u palaczy papierosów mentolowych niż u palaczy papierosów tradycyjnych, nie zawierających mentolu.

Źródła popularności

Rozpowszechnienie palenia papierosów mentolowych jest związane z kilkoma czynnikami. Po pierwsze, dodawanie substancji zapachowo-smakowych, a zwłaszcza mentolu, który ma właściwości chłodzące (orzeźwiające) i anestetyczne (znieczulające), może osłabiać awersyjną reakcję organizmu na dym tytoniowy a także poprzez maskowanie nieprzyjemnego smaku i zapachu nikotyny, zmniejszanie duszących właściwości dymu tytoniowego oraz mitygowanie takich objawów podczas palenia, jak kaszel, suchość w ustach lub ból gardła.

Po drugie, wyniki badań marketingowych dowodzą, że przemysł tytoniowy stosuje specjalne strategie, wykorzystujące mentol w podtrzymaniu uzależnienia wybranych grup palaczy od tytoniu. Jedną z nich jest manipulowanie zawartością mentolu w papierosach poprzez zwiększanie jego stężenia w markach papierosów promowanych dla kobiet i młodych osób dopiero rozpoczynających palenia lub utrzymywanie jego wysokiego stężenie w markach papierosów z wyższą zawartością nikotyny, promowanych wśród wieloletnich palaczy, aby osłabić jej drażniące właściwości w obrębie jamy ustnej, gardła i przełyku.

Działanie te  dodatkowo podtrzymują kampanie reklamowe i promocyjne papierosów mentolowych skierowane do kobiet, młodych palaczy i wybranych grup etnicznych. Analiza dokumentów przemysłu tytoniowego pokazała, że działania te są podejmowane m.in. dlatego, że wg badań marketingowych młodzi i mniej doświadczeni palacze tytoniu bardziej preferują papierosy mentolowe, ponieważ nie lubią naturalnego, nieprzyjemnego smaku nikotyny i duszących właściwości  dymu tytoniowego, a bardziej uzależnieni palacze preferują papierosy mentolowe, ponieważ mentol zwiększa uwalnianie się nikotyny, utrzymując jej stężenie na dostatecznie wysokim poziomie w sytuacji głodu nikotynowego.

Na koniec, w badaniach psychospołecznych często podkreśla się, że dodawanie mentolu i innych substancji aromatycznych do wyrobów tytoniowych jest kojarzone przez ich konsumentów z mniejszą szkodliwością dymu tytoniowego, co z jednej strony wzmacnia inicjowanie palenia przez nastolatków, a z drugiej przyczynia się do niepodejmowania prób zaprzestania palenia.

Fakty

Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że zarówno palenie papierosów mentolowych jest równie szkodliwe jak palenie papierosów tradycyjnych. Ocenia się, że palenie papierosów mentolowych może zwiększać ryzyko zachorowania na raka płuca.  Zaobserwowano również, że umieralność na raka płuca i niektóre choroby układu sercowo-naczyniowego u palaczy papierosów mentolowych jest na podobnym poziomie jak u palaczy papierosów tradycyjnych.

 

Dr n. med. i n. o zdrowiu Krzysztof Przewoźniak

 

Literatura

 

1. Erinoso O, Clegg Smith K, Iacobelli M, Saraf S, Welding K, Cohen JE. Global review of tobacco product flavour policies. Tob Control 2020; 30(4): 373-379. doi:10.1136/tobaccocontrol-2019-055454
2. Przewoźniak K, Kyriakos CN, Hiscock R, Radu-Loghin C, Fong GT. Effects of and challenges to bans on menthol and other flavors in tobacco products. Tob Prev Cess 2021; 7: 68; https://doi.org/10.18332/tpc/143072
3. Zatoński M, Herbeć A, Zatoński W, et al. Cessation behaviours among smokers of menthol and flavoured cigarettes following the implementation of the EU Tobacco Products Directive: findings from the EUREST-PLUS ITC Europe Surveys. Eur J Public Health 2020; 30(Suppl 3): iii34-iii37. doi:10.1093/eurpub/ckaa050
4. Hiscock R, Silver K, Zatoński M, Gilmore AB. Tobacco industry tactics to circumvent and undermine the menthol cigarette ban in the UK. Tob Control 2020; 29(e1): e138-e142; doi:10.1136/tobaccocontrol-2020-055769

1. Ahijevych K, Szalacha LA, Tan A. Effects of Menthol Flavor Cigarettes or Total Urinary Menthol on Biomarkers of Nicotine and Carcinogenic Exposure and Behavioral Measures. Nicotine & Tobacco Research 2019; 21(9): 1189–1197; doi:10.1093/ntr/nty170