Jak rzucić palenie

Wiele osób przygotowujących się do rzucenia palenia, ma wątpliwości dotyczących tego, jakie metody wybrać i które z nich są skuteczniejsze od innych. Informacji o skuteczności metod pomagających rzucić palenie dostarczają m.in. publikacje zawarte na platformie internetowej Cochrane Library, zajmującej się przeglądami badań naukowych. Dzięki nim można znaleźć odpowiedzi na wiele pytań, oczywiście pamiętając o tym, że również tego typu badania mają swoje ograniczenia, takie jak różna jakość badań czy różnice indywidualne między uczestnikami badania. Przede wszystkim niezwykle istotne jest, aby tak organizować swoje własne rzucanie palenia, aby jak najlepiej odpowiadało ono naszym uwarunkowaniom
i możliwościom a nawet preferencjom.

Po pierwsze, bardzo często pojawia się pytanie czy odstawić papierosy nagle,
czy stopniowo? Zgodnie z przeglądem 51 badań, w których porównane zostało rzucenie palenia poprzedzone stopniowym ograniczaniem papierosów oraz nagłe zaprzestanie palenia, wyniki wykazały, że ani metoda ograniczania liczby wypalanych papierosów, ani metoda zakładająca nagłe rzucanie palenia, nie wiążą się z większymi odsetkami rzucenia palenia. Autorzy przeglądu podkreślają, że niektóre badania, jednak o średniej wartości, wykazywały,
że ograniczenie palenia, czyli rozpoczęcie pracy przed ostatecznym rzuceniem, skutkuje lepszymi rezultatami. [1] Wyniki badań sugerują, że osoby palące powinni mieć możliwość wyboru metody rzucania palenia, czy to poprzez ograniczanie liczby wypalanych papierosów czy też nagłe zerwanie z nałogiem.

Po drugie, czy wspomagać się nikotynową terapią zastępczą (NTZ), czyli środkami takimi jak gumy, pastylki, aerozol czy plastry zwierające nikotynę? Odpowiedź brzmi, tak, ponieważ, po dokonaniu przeglądu 136 badań dotyczących tego zagadnienia i obejmujących łącznie 64 640 osób, ustalono, że „prawdopodobieństwo zerwania z nałogiem zwiększyło
się o 50% do 60%. NTZ jest skuteczna zarówno w połączeniu z poradnictwem, jak i bez niego, nie musi być też przepisywana przez lekarza. Działania niepożądane związane z NTZ zależą od rodzaju stosowanego produktu i obejmują podrażnienie skóry przy stosowaniu plastrów oraz podrażnienie jamy ustnej w przypadku stosowania gum i tabletek. Nie ma danych naukowych wskazujących, że stosowanie NTZ zwiększa ryzyko zawału serca” [2]. Badanie dotyczyło środków z grupy NTZ we wszystkich postaciach.

Z czego jeszcze można korzystać rzucając palenie? Okazuje się, że jest kilka potwierdzonych propozycji:

– rozważ udział z terapii grupowej. Porównano skuteczność terapii grupowej z programem samopomocowym i okazało się, że w grupie osób uczestniczących w terapii grupowej zaobserwowano  o 50% do 130% większe szanse na zerwanie z nałogiem. „Oznacza to, że jeżeli
5 osób na 100 było w stanie zaprzestać palenia tytoniu na co najmniej 6 miesięcy używając materiałów dostarczanych w ramach programu samopomocy, to w przypadku oferowania wsparcia grupowego 8 do 12 osób na 100 mogłoby odnieść sukces. (…) Dostępne były również dane naukowe wskazujące na korzyść stosowania wsparcia grupowego, w porównaniu
z poradnictwem i krótkotrwałym wsparciem udzielanym przez pracownika ochrony zdrowia” [3] – piszą badacze. Informacje na temat terapii grupowej w zaprzestaniu palenia można uzyskać w Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym (801 108 108).

– przemyśl możliwości, jakie daje Internet w zakresie rzucania palenia. W przeglądzie badań, opublikowanych w 2017 r. zauważono, że „połączone wyniki badań wskazują, że interaktywne
i zindywidualizowane programy dostarczone za pomocą Internetu skutkowały wyższym odsetkiem osób, które rzuciły palenie w porównaniu ze zwykłym postępowaniem lub materiałami drukowanymi samodzielnie w okresie sześciu miesięcy lub dłużej”.[4]

– skorzystaj z indywidualnego poradnictwa. Zaobserwowano wzrost skuteczności o 40%
do 60% w porównaniu ze standardową pomocą taką jak, krótka porada lekarska i zapewnienie materiałów samopomocowych. [5]

– proś o poradę lekarską. To pomaga, nawet gdy lekarz udziela tylko krótkiej, prostej porady na temat rzucenia palenia. Taka porada zwiększa szanse, że ktoś, kto pali, z powodzeniem rzuci palenie i pozostanie niepalący przez następne 12 miesięcy. Bardziej intensywna porada może skutkować nieco większym odsetkiem osób rzucających palenie. Istotne wydaje się, zapewnienie dalszego wsparcia w procesie rzucania palenia. [6]

– stosuj techniki mindfulness, koncentrujące się na trenowaniu uważnej obecności, co prowadzi do redukcji stresu i eliminowaniu nawykowych zachowań. Coraz więcej badań potwierdza skuteczność tych technik przy rzucaniu palenia. Badania wykazały, że stosowanie praktyk mindfulness pozwalało na lepsze radzenie sobie z głodem nikotynowym i dłuższe  powstrzymywanie się od zapalenia papierosa w czasie przeprowadzania badania. [7]

– jednak największe szanse na odniesienie sukcesu (o 70% do 100%) w porównaniu z krótką poradą lub tylko wsparciem daje połączenie wsparcia behawioralnego z farmakoterapią. [8]

Na koniec ciekawostka. Jeśli chodzi o interwencje stosowane w celu zwiększenia wsparcia ze strony partnera, członków rodziny lub znajomych, to nie stwierdzono różnicy pod względem liczby osób rzucających palenie w poszczególnych grupach badanych, niezależnie od rodzaju otrzymanego wsparcia. [9] Nie oznacza to jednak, że bark wsparcia lub działania przeciwne wsparciu nie wpływają znacząco na powstrzymywanie się od zapalenia.

Propozycji, których skuteczność wykazano badaniami naukowymi jest sporo. Wydaje się, że zadaniem każdego rzucającego jest nie tylko zapoznanie się z różnymi propozycjami, pomagającymi w rzuceniu palenia, ale również wybór, tych które są dostępne. Istotne jest również łączenie wielu różnych technik, ponieważ palenie nie wpływa tylko na wiele, a nie na jeden obszar naszego życia oraz konsekwencja we wdrażaniu ustalonego planu działania. Uczenie się, wypróbowywanie różnych metod (najlepiej opartych na wiedzy naukowej
i własnym doświadczeniu), wyciąganie wniosków i ponowne wprowadzanie ich w życie
są najlepszym sposobem na każda zmianę, nawet na tak wieloaspektową, jaką jest palenie.

Anna Dębska

Bibliografia:

1. Lindson N, Klemperer E, Aveyard P. Smoking reduction interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 11.
2. Hartmann-Boyce J, Chepkin SC, Ye W, Bullen C, Lancaster T. Nicotine replacement therapy versus control for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 5.
3. Stead LF, Carroll AJ, Lancaster T. Group behaviour therapy programmes for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 3.
4. Taylor GMJ, Dalili MN, Semwal M, Civljak M, Sheikh A, Car J. Internet-based interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 9.
5. Lancaster T, Stead LF. Individual behavioural counselling for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 3.
6. Stead LF, Buitrago D, Preciado N, Sanchez G, Hartmann-Boyce J, Lancaster T. Physician advice for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 5.
7. Elwafi HM, Witkiewitz K, Mallik S, Thornhill TA, 4th, & Brewer JA. (2013). Mindfulness training for smoking cessation: moderation of the relationship between craving and cigarette use. Drug and alcohol dependence, 130(1-3), 222–229.
8. Stead LF, Koilpillai P, Fanshawe TR, Lancaster T. Combined pharmacotherapy and behavioural interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 3.
9. Faseru B, Richter KP, Scheuermann TS, Park E. Enhancing partner support to improve smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 8.