Palenie papierosów a rak szyjki macicy
Palenie papierosów a rak szyjki macicy
Palenie tytoniu jest najbardziej znanym czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwory na świecie. Wielokrotnie udowodniono, że metabolity nikotyny zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju raka. Wiele osób ma błędne przeświadczenie, że palenie papierosów wpływa tylko i wyłącznie na rozwój raka płuca.
Palenie papierosów, jak i używanie innych wyrobów tytoniowych przyczynia się do zachorowania na wiele nowotworów m. in. raka szyjki macicy.
Dlatego zalecenie „Nie pal.” jest pierwszym z dwunastu punktów Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem.
Pęcherzyki płucne są podstawowym elementem budowy płuc. Pęcherzyki są bardzo dobrze ukrwione i wysłane cienkim, półprzepuszczalnym nabłonkiem. To w nich zachodzi wymiana gazowa: usunięcie zbędnego dwutlenku węgla z organizmu i przyjęcie potrzebnego do życia tlenu. Paląc papierosy, bezpośrednio do płuc wdychamy także dym papierosowy, który również uczestniczy w wymianie gazowej.
Wszystkie wdychane wraz z dymem substancje chemiczne, w tym rakotwórcze (kancerogeny) dostają się do krwi, krążącej po całym organizmie, docierając m.in. do szyjki macicy.
Dodatkowe ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy przez palące kobiety związane jest z dość powszechną infekcją. W ciągu całego życia około 70-80% osób aktywnych seksualnie przebywa kilkukrotnie zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – ang. human pappiloma virus). W większości przypadków jest to zakażenia bezobjawowe i przemijające tzn. nasz organizm sam zwalcza infekcję bez włączenia dodatkowego leczenia. Jednakże zakażenia przetrwałe, utrzymujące się przez wiele lat, mogą doprowadzić do rozwoju raka szyjki macicy.
W jaki sposób palenie papierosów przyczynia się do zwiększenia ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy?
Palenie tytoniu osłabia działanie układu odpornościowego, przez co trudniej jest mu zwalczyć infekcję wirusem HPV. Ponadto w przypadku aktywnej infekcji HPV, substancje chemiczne, zawarte w dymie tytoniowym, wraz z krwią docierają do szyjki macicy. Tam zaczynają stymulować wirusa do integracji z DNA komórek szyjki macicy. Prowadzi to do licznych niekorzystnych mutacji i uszkodzeń dotychczas prawidłowych komórek.
Następnie dochodzi do zaburzenia naturalnego cyklu życia komórki. Zostaje wyłączony mechanizm tzw. „zaplanowanej śmierci” komórek nieprawidłowych. Dlatego uszkodzone komórki nie zostaną zniszczone, a wręcz przeciwnie dochodzi do ich nadmiernej stymulacji do podziałów! Komórki zaczynają także wytwarzać specjalne substancje pobudzające rozwój ukrwienia. Dzięki temu zmienione tkanki są zaopatrzone w naczynia krwionośne i cały czas otrzymują związki odżywcze do rozwoju. Z tych powodów nowotwór może się rozwijać przez długie lata i nie dawać żadnych objawów.
Dotychczas udowodniono, że kobiety palące tytoń mają 2 razy większe ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w porównaniu do kobiet niepalących.
Ryzyko wzrasta również wraz z dłuższym „stażem” palenia i większą liczbą wypalanych papierosów na dobę. Palenie wpływa także na wyższe ryzyko zgonu u pacjentek z powodu raka szyjki macicy w porównaniu do pań niepalących. Oczywiście, nie u wszystkich kobiet palących dojedzie do rozwoju raka szyjki macicy, jednak istnieje większe prawdopodobieństwo powstania zmian wysokiego stopnia.
Podsumowując, samo palenie papierosów nie prowadzi do rozwoju raka szyjki macicy. Palenie utrudnia zwalczanie infekcji wirusa HPV, który jest jego czynnikiem sprawczym oraz może przyspieszyć proces rozwoju nowotworu.
Istnieją dowody naukowe, że ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy maleje po zaprzestaniu palenia, a po latach może osiągnąć poziom ryzyka jak u kobiet niepalących.
Dlatego warto rzucić palenie!
Pamiętaj, że konsultanci Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym pomogą Ci!
Dzwoń 801 108 108 lub 22 211 80 15
Bibliografia:
- Trojańczyk. HPV – szczepić czy nie szczepić? Probl Hig Epidemiol 2012, 93(3): 623-626
- Torres-Poveda K, Ruiz-Fraga I, Madrid-Marina V, Chavez M, Richardson V. High risk HPV infection prevalence and associated cofactors: a population-based study in female ISSSTE beneficiaries attending the HPV screening and early detection of cervical cancer program. BMC Cancer. 2019 Dec 10;19(1):1205. doi: 10.1186/s12885-019-6388-4. PMID: 31823749; PMCID: PMC6905062.