Głód nikotynowy: rozdrażnienie
Głód nikotynowy: rozdrażnienie
Nikotyna jest substancją silnie uzależniającą. Tak jak w przypadku wielu innych narkotyków, jej używanie szybko może prowadzić do zależności fizycznej i psychicznej. Oznacza to, że odstawianie produktów z nikotyną często związane jest z odczuwaniem różnych dolegliwości potocznie nazywanych „głodem nikotynowym”.
To właśnie złe samopoczucie psychiczne i fizyczne jest najczęstszym powodem powrotu do palenia lub wapowania. Dlatego przygotowując się do walki z uzależnieniem warto uzbroić się w wiedzę o tym, jak organizm może reagować na brak nikotyny i jak z tym sobie radzić.
Rozdrażnienie: jeden z najczęściej występujących objawów głodu nikotynowego
Jednym z najczęściej i najszybciej odczuwanych problemów po rzuceniu palenia jest uczucie narastającego wewnętrznego napięcia oraz rozdrażnienia. Już w kilka godzin po przyjęciu ostatniej dawki nikotyny radykalnie spada odporność na stres. Wszystko, co chwilę wcześniej tolerowaliśmy i nie stanowiło problemu, może prowadzić do wybuchu złości. Drażnią nawet sytuacje, zapachy, dźwięki, które lubimy.
Dodatkowo, odstawiającego nikotynę męczy skrajna chwiejność emocjonalna. Zmiany samopoczucia zachodzą w mgnieniu okiem. Ktoś czuje się całkiem dobrze, a za chwilę ma wrażenie, że rozsadzą go negatywne emocje. Zapalnikiem gniewu może zwykły, obiektywnie obojętny drobiazg.
Problem rozdrażnienia obciąża również najbliższe otoczenie osoby walczącej z uzależnieniem. To najbliżsi czy współpracownicy często doświadczają nieprzyjemnych reakcji lub odczuwają, że przebywanie z tą osoba stało się bardzo trudne. Niestety zdarza się, że padają wówczas słowa zachęty do powrotu do palenia.
Co jest przyczyną rozdrażnienia?
Podstawowym powodem jest zakłócenie aktywacji neuroprzekaźników, które biorą udział w regulowaniu nastroju. W procesie powstawania uzależnienia odpowiedzialność” za regulowanie emocji i utrzymywanie stabilnego samopoczucia stopniowo „przekazywana” była nikotynie.
Dostarczanie kolejnych, regularnych dawek nikotyny umożliwiało osobie uzależnionej redukcję stresu i radzenie sobie z trudnymi emocjami. Brak nikotyny zakłóca uwalnianie wielu neuroprzekaźników i aktywację systemów neuroprzekaźników (w tym dopaminergicznego i glutaminergicznego). Można więc powiedzieć, że nie w pełni działają mechanizmy odpowiedzialne za regulowanie emocji, a także kontrolę zachowań impulsywnych.
Dodatkowo odczuwany jest brak samej czynności palenia. Nawyk sięgania po produkt z nikotyną bywa bardzo silnie utrwalony. Często dotyczy to szczególnie sytuacji, w których działamy automatycznie. Podświadomie brakuje więc, pewnego stałego elementu, który zawsze był obecny w określonych okolicznościach. Odczuwamy to jako rodzaj dyskomfortu, który może nasilać rozdrażnienie.
Kolejnym powodem nieprzyjemnego napięcia jest brak świadomości, że część psychologicznych potrzeb np. relaksu była zaspokajana przez palenie. Odstawienie produktów z nikotyną bez wprowadzenia nowych zachowań, które „zamiast” palenia je zaspokoją powoduje, że rozdrażnienie kumuluje się!
Rozdrażnienie można pokonać!
Ważne jest zrozumienie, że nie jest się bezsilnym! Można radzić sobie poprzez właściwe przygotowanie psychiczne i wspieranie się odpowiednimi produktami leczniczymi.
Biologiczne przyczyny drażliwości można wyraźnie zmniejszyć stosując środki farmakologiczne wspomagające proces rzucania palenia (https://jakrzucicpalenie.pl/tabletki-na-niepalenie/ ) lub łagodne środki uspakajające. Zawsze dobrze jest skonsultować się z lekarzem lub poradzić się specjalisty dzwoniąc do Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym (801 108 108 lub 22 211 80 15).
Drażliwość spowodowaną brakiem czynności palenia też można zminimalizować. Dlatego warto wcześniej przeanalizować swoje palenie i być świadomym, w jakich sytuacjach występował nawyk palenia. Dzięki temu można zaplanować inne zachowania, które pozwolą by odstawienie papierosów nie oznaczało odebrania sobie np. chwili relaksu lub sposobu odstresowania.
Pomocne może być także przypomnienie sobie sytuacji, w których dobrze się bawiliśmy lub pokonaliśmy stres bez papierosa.
W okresie rzucania palenia warto być dla siebie szczególnie troskliwym. Mając świadomość, że może to być trudny czas, trzeba zadbać o odpowiednią dietę i wysypianie się. Pomocne jest zwiększenie poziomu aktywności fizycznej oraz pamiętanie o relaksie i chwilach przyjemności.
Kolejnym elementem, który może być pomocny to rozmowa z bliskimi. Rozdrażnienie osoby rzucającej palenie może negatywnie wpływać na najbliższych. Dlatego dobrym pomysłem jest omówienie z nimi swoich oczekiwań i uprzedzić, że przez jakiś czas może występować taki problem. Można wspólnie ustalić sposoby reagowania w trudnych emocjonalnie sytuacjach, tak by napięcie nie narastało.
Kiedy to minie?
Najważniejszą informacją jest to, że rozdrażnienie stopniowo będzie ustępować. Najsilniej jest odczuwane w przeciągu dwóch tygodni, a krytyczne są pierwsze dni po odstawieniu produktów z nikotyną. Z każdym kolejnym dniem uczucie wewnętrznego napięcia i drażliwość stają się coraz mniej dotkliwe. Świadomość, że rozdrażnienie w końcu ustąpi i znowu będzie można cieszyć się życiem ułatwia przetrwanie trudnych chwil!
I.Przepiórka
Wojtanowska-Bogacka M, Rybakowski J. Review articleThe role of the glutamatergic system in the pathogenesis and treatment of obsessive-compulsive disorder. Neuropsychiatria i Neuropsychologia/Neuropsychiatry and Neuropsychology. 2011;6(2):71-78.
