Głód nikotynowy: zaburzenia koncentracji

Głód nikotynowy kojarzy się najczęściej z uczuciem braku, z dyskomfortem fizycznym i psychicznym, zwiększonym apetytem czy nerwowością. Tymczasem jednym z objawów, który również sprawia wiele trudności są zaburzenia koncentracji i uwagi.

Trudności w utrzymaniu skupienia: jeden z bardziej uciążliwych objawów głodu nikotynowego

U wielu osób odstawiających  produkty zawierające nikotynę już po kilku godzinach pojawiają się objawy odstawienia – tzw. głód nikotynowy. Jednym z pierwszych i najbardziej odczuwalnych symptomów może być trudność w utrzymaniu uwagi oraz skupieniu się na wykonywanych zadaniach. Dla wielu osób stanowi to poważne wyzwanie, które może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie – szczególnie w pracy zawodowej. W niektórych sytuacjach, takich jak prowadzenie samochodu, zaburzenia koncentracji mogą wręcz stwarzać realne zagrożenie. Trudności z utrzymaniem uwagi mogą również przekreślać nasze pomysły na to, w jaki sposób będziemy radzić sobie z chęcią palenia.– np. oglądanie filmu, czytanie książki czy inne zajęcia mające odwrócić uwagę od chęci sięgnięcia po papierosa stają się trudne lub niemożliwe do wykonania. W efekcie wzrasta frustracja i ryzyko powrotu do nałogu.

Co jest przyczyną zaburzeń koncentracji?

Zaburzenia koncentracji to jeden z częstszych objawów odstawienia nikotyny, a ich przyczyny mają zarówno podłoże psychiczne, jak i biologiczne.

Z jednej strony problem wynika z braku samego rytuału palenia czy vapowania. Dla osoby, która przez lata sięgała po papierosa podczas jazdy samochodem czy robiła przerwy w pracy „na dymka”, rezygnacja z tego nawyku może prowadzić do rozkojarzenia. Codzienne czynności tracą stały, dobrze znany element, co może wywoływać dyskomfort i zaburzać skupienie.

Z drugiej strony, mechanizm ten ma również wytłumaczenie biologiczne. Nikotyna działa pobudzająco – krótkotrwale poprawia koncentrację, skraca czas reakcji i ułatwia wykonywanie niektórych zadań. Dodatkowo, ulgę przynosi ustępowanie objawów odstawiennych, co przekłada się na poprawę nastroju i wydajności. Gdy poziom nikotyny we krwi spada lub całkowicie jej brakuje, efekt jest odwrotny – pojawia się rozdrażnienie, trudności z koncentracją i inne objawy odstawienne. Mózg aktywuje wówczas mechanizmy związane z reakcją na stres, a jednocześnie brakuje znanego efektu pobudzenia.

Ten problem można pokonać!

Nie jest łatwo radzić sobie z rozkojarzeniem, ale możliwe jest znaczące złagodzenie zaburzeń koncentracji. Przede wszystkim biologiczne przyczyny można wyraźnie zmniejszyć stosując środki farmakologiczne wspomagające proces rzucania palenia. Zawsze przed podjęciem decyzji o wyborze leku dobrze jest skonsultować się z lekarzem lub poradzić się specjalisty dzwoniąc do Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym (https://jakrzucicpalenie.pl/rozmowa-z-ekspertem/).

Warto być przygotowanym na to, że w trakcie odstawiania nikotyny mogą pojawić się trudności z koncentracją. Jeśli podczas wcześniejszych prób rzucenia palenia doświadczaliśmy tego objawu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że i tym razem będzie on odczuwalny. Z kolei osoby, które po raz pierwszy rezygnują z nikotyny, również powinny brać pod uwagę możliwość wystąpienia rozkojarzenia – nawet jeśli wcześniej nie miały takich doświadczeń. Przygotowując się do pierwszego dnia bez nikotyny, warto zastanowić się, czy w najbliższym czasie czekają nas zadania wymagające szczególnego skupienia. Tę informację trzeba uwzględnić planując termin pierwszego dnia bez nikotyny. Na okres nasilenia objawów odstawiennych okres ok. pierwszych 7-14 dni) lepiej jest dać sobie przywilej mniejszego obciążenia obowiązkami. Można uprzedzić najbliższych, czy współpracowników ale uświadomić też sobie, że w tym czasie nie będziemy tryskać pomysłami. Prędzej o czymś zapomnimy niż skrupulatnie wszystkiego dopilnujemy. Dajmy sobie do tego prawo. To wyjątkowy czas, a celem jest poradzenie sobie z uzależnieniem. Pamiętajmy też, że ostrożności wymaga wówczas również obsługa urządzeń mechanicznych np. prowadzenie samochodu.

Pomocna jest również troska o ogólną kondycję fizyczną. Warto zadbać o dobrej jakości sen i odpoczynek oraz tzw. zdrową dietę.

Pamiętajmy też o wsparciu społecznym. Możliwe, że część zadań wymagających skupienia możemy czasowo komuś przekazać. Jeśli nie, to wspomagajmy swoje skupienie: można zrobić check-listę zadań lub poprosić kogoś o sprawdzenie czy o wszystkim pamiętamy.

Kiedy zaburzenia koncentracji ustąpią?

Tak jak w przypadku innych objawów odstawienia nikotyny, zaburzenia koncentracji nie będą trwały w nieskończoność. Zazwyczaj stopniowa poprawa odczuwana jest już po ok. 7-14 dniach. U większości osób objawy te w pełni ustępują po trzech miesiącach.

Podsumowanie

Zaburzenia koncentracji bywają uciążliwe, ale są tylko przejściowym stanem. Perspektywa życia wolnego od uzależnienia jest wystarczającą nagrodą za okresowe rozkojarzenie.

I.Przepiórka

Benowitz NL. Nicotine addiction. N Engl J Med. 2010 Jun 17;362(24):2295-303. doi: 10.1056/NEJMra0809890. PMID: 20554984; PMCID: PMC2928221. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2928221/

Ijomone OK, Oria RS, Ijomone OM, Aschner M, Bornhorst J. Dopaminergic Perturbation in the Aetiology of Neurodevelopmental Disorders. Mol Neurobiol. 2025 Feb;62(2):2420-2434. doi: 10.1007/s12035-024-04418-8. Epub 2024 Aug 7. PMID: 39110391.https://link.springer.com/article/10.1007/s12035-024-04418-8

Podobne treści: https://jakrzucicpalenie.pl/objawy/

https://jakrzucicpalenie.pl/glod-nikotynowy-obnizenie-nastroju/