Co warto wiedzieć o rzucaniu palenia?
Co warto wiedzieć o rzucaniu palenia?
Rzucenie palenia to jedna z najtrudniejszych decyzji w życiu niemal każdej uzależnionej osoby. Fizyczne objawy odstawienia nikotyny i często radykalna zmiana w funkcjonowaniu społecznym oraz radzeniu sobie z emocjami powodują, że często potrzeba wielu prób zanim odstawi się palenie. Dlatego warto wiedzieć na co powinno się zwrócić uwagę, gdy pragnie się przestać palić.
Uzależnienie od nikotyny jest chorobą
Rzucając palenie trzeba pamiętać, że uzależnienie od nikotyny, to choroba, którą, już wiele lat temu wpisano do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób. Choroba ta przejawia się silną potrzebą używania produktów z nikotyną, szczególnie w określonych sytuacjach społecznych lub stanach emocjonalnych. Dodatkowo osłabiona jest kontrola ich używania oraz występują objawy odstawienne w przypadku zaprzestania palenia lub wapowania.
Co najważniejsze, chorobę tą można skutecznie wyleczyć! Aby rzucić palenie należy zdać sobie sprawę, że uzależnienie od nikotyny obejmuje, wzajemnie oddziałujące, ściśle powiązane mechanizmy biologiczne i psychologiczne.
Uzależnienie biologiczne
Nikotyna to substancja psychoaktywna, która niemal natychmiast, bo już po ok 7 sekundach od użycia produktu z nikotyną dociera do mózgu. Tu łączy się z receptorami w tzw. ośrodku przyjemności. Powoduje uwalnianie neuroprzekaźników, które odpowiadają za regulowanie emocji i pozytywne stany. Jednak by przyjemne pobudzenie trwało trzeba zapalić kolejnego papierosa. W miarę gdy pali się częściej i bardziej regularnie, potrzebne są coraz większej dawki nikotyny, aby nie odczuwać nieprzyjemnych stanów fizycznych i psychicznych. W rezultacie osoba uzależniona używa produktów z nikotyną, nie po to żeby czuć się dobrze, a po to by nie czuć się źle.
Uzależnienie psychiczne
Oprócz uzależnienia biologicznego, papierosy wywołują też zmiany w ludzkiej psychice. Regularne używanie produktów z nikotyną prowadzi do silnego powiązania bodźców związanych z paleniem z przyjemnymi stanami odczuwanymi w wyniku działania nikotyny na mózg. W proces ten zaangażowane są również procesy uczenia się i pamięci, co prowadzi do stanu w którym bodźce zewnętrzne (sytuacje, miejsca, osoby) lub bodźce wewnętrzne (stany emocjonalne) stają się wyzwalaczami chęci palenia. Dlatego właśnie osoby uzależnione nawet w sytuacjach braku biologicznej potrzeby palenia, sięgają po papierosa. Staje się to elementem codziennej rutyny, nawykiem, który podczas rzucania palenia bywa poważnym problemem.
Działaj dwutorowo
Wiedząc, że uzależnienie od nikotyny ma aspekt biologiczny i psychologiczny, decydując się na rzucenie palenia, powinno się działać dwutorowo. Samo odstawienie nikotyny sprawia, że pojawiają się objawy odstawienia takie jak: chęć zapalenia, rozdrażnienie, irytacja, niepokój, zaburzenia snu czy apetytu. Obecnie dostępnych jest wiele środków farmakologicznych, które pomagają łagodzić te objawy. Część z nich dostępna jest bez recepty, a niektóre mogą być zlecone wyłącznie przez lekarza. Więcej informacji znajdziesz tutaj https://jakrzucicpalenie.pl/tabletki-na-niepalenie/.
Ponadto należy walczyć z uzależnieniem psychicznym. Na początku warto przyjrzeć się swoim przekonaniom dotyczącym palenia. Powinno się pomyśleć o tym, co nas skłania do sięgania po produkty z nikotyną i dlaczego chcielibyśmy je odstawić. Osoby palące mają bardzo wiele obaw związanych zaprzestaniem palenia. Boją się, że nie będą sobie potrafiły poradzić sobie z codziennym funkcjonowaniem, że ich masa ciała wzrośnie, że nie będą umieli inaczej niż zapaleniem zareagować w stresowych sytuacjach itp. Najlepiej te obawy sobie uświadomić i zastanowić się czy są realne i w jaki sposób możemy je wyeliminować (np. zmiana diety, wykorzystanie innych metod rozładowania napięcia).
Trzeba także zidentyfikować jak najwięcej momentów z codziennego życia, które kojarzą się z paleniem i zastanowić się jak w tych sytuacjach zastąpić produkty z nikotyną. Każdy znajduje inny sposób na pokonanie chęci sięgnięcia po papierosa, która po pojawieniu się trwa około 2-3 minuty. Należy odwrócić uwagę od palenia i skupić się na czymś innym. Może się to udać dzięki pisaniu SMS-ów, dzwonieniu do starych znajomych, sięgnięciu po zdrową przekąskę.
Nie bój się prosić o pomoc w rzucaniu palenia
Pomoc w rzuceniu palenia oferuje Telefoniczna Poradnia Osobom Palącym (801 108 108, 22 211 80 15). Pracujący tam konsultanci pomagają dobrać indywidualny plan rzucenia palenia, udzielają psychologicznego wsparcia i odpowiadają na wszystkie pytania. Więcej informacji znajduje się też na stronie internetowej www.jakrzucicpalenie.pl.
I.Przepiórka, M.Cedzyńska
Źródła
Dajas-Bailador F, Wonnacott S. Nicotinic acetylcholine receptors and the regulation of neuronal signalling. Trends Pharmacol Sci. 2004 Jun;25(6):317-24. doi: 10.1016/j.tips.2004.04.006. PMID: 15165747. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S016561470400118X
Neal L. Benowitz, Nicotine Addiction, N Engl J Med 2010; 362:2295-2303 DOI: 10.1056/NEJMra0809890 https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMra0809890
Wskazówki jak krok po kroku rzucać palenie znajdziesz tutaj https://jakrzucicpalenie.pl/krok-1-jak-latwo-rzucic-palenie/