Palenie tytoniu a nowotwory
Palenie tytoniu a nowotwory
Palenie tytoniu może powodować raka, a następnie blokować organizm przed walką z nim.
Szkodliwe substancje chemiczne, zawarte w dymie papierosowym, mogą:
- osłabiać układ odpornościowy organizmu, utrudniając rozpoznawanie i niszczenie komórek rakowych. Kiedy tak się dzieje, komórki rakowe dzielą się w sposób niekontrolowany.
- uszkodzić lub zmienić DNA komórki. DNA to „instrukcja obsługi” komórki, która kontroluje jej normalny wzrost i funkcjonowanie. Kiedy DNA jest uszkodzone, komórka może wymknąć się spod kontroli i rozpocząć tworzenie się guza nowotworowego.
Lekarze i naukowcy od lat wiedzą, że palenie powoduje większość nowotworów płuc. To niestety nadal aktualne, prawie 9 na 10 zgonów z powodu raka płuc jest spowodowanych paleniem papierosów lub biernym narażeniem na dym. W rzeczywistości palacze są dziś bardziej narażeni na raka płuc niż w 1964 roku, mimo że palą mniej papierosów. Jednym z powodów mogą być zmiany w sposobie wytwarzania papierosów i poziomie zawartości substancji chemicznych.
Stale obserwujemy postępy w leczeniu nowotworów, ale rak płuca nadal zabija więcej mężczyzn i kobiet niż jakikolwiek inny rodzaj raka. W Polsce każdego roku niemal 16 tysięcy mężczyzn i ponad 8 tysięcy kobiet umiera z powodu raka płuca. W populacji mężczyzn aż 94% raków płuca związanych jest z paleniem tytoniu, u kobiet aż 75%. Na raka płuca umierają także niepalący, z powodu narażenie na bierne palenie.
Palenie może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory.
Palenie tytoniu może zwiększać ryzyko występowania nowotworów prawie wszędzie w organizmie. Poniżej wymienione są lokalizacje nowotworów związanych z paleniem tytoniu:
- Krew (ostra białaczka szpikowa)
- Pęcherz moczowy
- Szyjka macicy
- Okrężnica i odbytnica
- Przełyk
- Nerki i miedniczka nerkowa
- Krtań
- Wątroba
- Płuca, tchawica i oskrzela
- Jama ustna i gardło
- Trzustka
- Żołądek
Najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić, aby uchronić się przed rakiem związanym z paleniem tytoniu, jest niepalenie papierosów. Ważne jest również, aby unikać biernego palenia.
Zaprzestanie palenia zmniejsza ryzyko zachorowania na 12 różnych rodzajów raka: raka płuca, krtani, jamy ustnej i gardła, przełyku, trzustki, pęcherza, żołądka, okrężnicy i odbytnicy, wątroby, szyjki macicy, nerek i ostrej białaczki szpikowej (AML).
- 5–10 lat od zaprzestania palenia Twoja szansa zachorowania na raka jamy ustnej, gardła lub krtani spada o połowę.
- 10 lat od zaprzestania palenia zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka pęcherza moczowego, przełyku lub nerek.
- 10-15 lat od zaprzestania palenia ryzyko zachorowania na raka płuca spada o połowę.
- 20 lat po zaprzestaniu palenia ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, gardła, krtani lub trzustki spada do poziomu obserwowanego u osób niepalących.
- 20 lat po zaprzestaniu palenia ryzyko raka szyjki macicy spada o około połowę.
Źródła:
- S. Department of Health and Human Services. Smoking Cessation. A Report of the Surgeon General.pdf iconexternal icon Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Office on Smoking and Health, 2020.
- Wojciechowska U, Didkowska J, Michałek I, Olasek P, Ciuba A. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2018 roku. Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy. Warszawa, 2020.